معرفی الکتروموتور سه‌ فاز

الکتروموتور ها در حالت کلی به دو بخش تک‌ فاز و سه‌ فاز تقسیم می‌شوند. الکتروموتورهای تک‌ فاز و سه‌ فاز از نظر نوع کارکرد، محیط مورد استفاده، توان ترجیحی و… متفاوت هستند. منبع تغذیه تک‌فاز هیچ چرخه‌ موج متمایزی ندارد؛ در حالی که موتورهای سه‌فاز چرخه‌های موجی متمایزی دارند.
موتور سه‌ فاز به ۳ سیم نیاز دارد. ولتاژ تک‌ فاز ۲۳۰ ولت است درحالی‌ که ولتاژ سه‌فاز ۴۱۵ ولت است. در جریان AC، مسیرهای متناوبی مرتباً تغییر می‌کنند. تفاوت اصلی بین موتور سه‌فاز و تک‌فاز، ثبات کار است.
حال اگر بخواهیم که الکتروموتور سه‌ فاز را تعریف کنیم، این موتور از سه‌ فاز T،S و R برای تولید نیروی الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع موتور که به آن دینام سه‌ فاز هم می‌ گویند، نوعی موتور القایی و از نوع قفسه سنجابی است که در صنعت‌ های بزرگ (حوزه برق صنعتی) استفاده می‌شود.


































این موتورها خودکار هستند و از خازن، سیم‌ پیچی شروع، سوئیچ سانتریفیوژ یا دستگاه‌های شروع‌ کننده دیگر استفاده می‌کنند. موتورهای الکتریکی سه فاز AC، کاربرد گسترده‌ای در صنایع و تجارت دارند و در دو نوع قفسه سنجابی و موتورهای slip ring هستند. موتورهای قفسه سنجابی به دلیل ساختار سخت و طراحی ساده کاربرد گسترده‌ای دارند. موتورهای slip ring نیازمند عناصر مقاومتی قوی برای گشتاور شروع بالا هستند. موتورهای الکتریکی در صنعت و کاربردهای خانگی استفاده می‌شوند؛ چون ساختار سختی دارند که چندان به نگهداری نیاز ندارند. نسبت به تک فاز ارزان‌ تر هستند و فقط  تغذیه استاتور کافی است.

انواع الکتروموتور سه فاز

الکتروموتورهای سه‌فاز را بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:



     • دور موتور شامل 700، 1000، 1400 و 3000 دور

     • جنس شامل آلومینیومی یا چدنی

     • توان (مشخص شده بر اساس کیلووات یا اسب بخار)

     • برند و ساخت کشور

کاربرد الکتروموتور سه فاز

الکتروموتورهای سه‌ فاز به دلیل ویژگی و قدرت بالا بیشتر در حوزه صنعتی متوسط و بزرگ استفاده می‌شوند. از مهم‌ ترین کاربردهای الکتروموتور سه‌فاز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:



    • بالابرها

    • جرثقیل

    • فن‌ های بزرگ

    • ماشین‌ های تراش

    • موج‌ شکن‌ ها

    • کارخانه‌ ها استخراج نفت

    • منسوجات

    • صنایع غذایی و دارویی

    • معدن

    • کشاورزی

    • نفت، گاز و پتروشیمی

همچنین دیگر مراکزی که از سیستم‌ های سه‌ فاز استفاده می‌کنند شامل مراکز داده‌ای، برج‌ های موبایلی، کشتی و هواپیما، سیستم‌ های خودکار و هر دستگاه الکترونیکی با بار بیشتر از ۱۰۰۰ وات هستند.

مزایای الکتروموتور سه فاز

 به دلیل مزایای الکتروموتور سه‌ فاز، استفاده از این وسیله برای ایجاد جریان الکتریکی به‌ منظور راه‌اندازی موتورها در صنایع مختلف افزایش چشمگیری داشته است. مهم‌ ترین مزایای الکتروموتور سه‌ فاز شامل موارد زیر هستند:



    • قیمت مناسب نسبت به ویژگی و کارکرد آن

    • کاربرد آسان

    • هزینه بهره‌ وری مناسب

    • ایجاد توان بالا

    • جنس بدنه مستحکم و مقاوم در برابر ضربه و شرایط محیطی مختلف

    • ظرفیت بالا

    • کاهش مصرف مس 

    • خطر امنیتی کمتر برای کارگران

    • کاهش هزینه‌های استخدام کارگر

    • کارایی کنداکتور فوق‌العاده

    • توانایی انجام بارهای بیشتر


البته به‌ هرحال هر دستگاهی معایبی هم به همراه دارد. مصرف برق و قیمت بالای بعضی برندهای نه‌چندان مطرح را می‌توان از معایب این نوع به‌ حساب آورد.

مشخصات الکتروموتور سه فاز

مشخصات فنی الکتروموتور سه‌ فاز شامل اطلاعاتی است که روی پلاک دستگاه حک شده است. مهم‌ ترین مشخصات حک شده روی هر پلاک الکتروموتور سه‌ فاز شامل موارد زیر است:


V: مقدار مجاز ولتاژ اعمالی به دستگاه
A: حداکثر جریان کار موتور (توصیه می‌کنیم که جریان کار موتور کمتر از مقدار حداکثر باشد.)
HZ: نشان‌ دادن فرکانس دستگاه (در ایران مقدار فرکانس 50 هرتز است.)
P.M: تعداد دور موتور در هر دقیقه
KW: توان موتور
IP: درجه حفاظت موتور
NO: شماره ساخت


مشخصات فنی هر مدل از یک برند با هم متفاوت هستند. بسته به نوع کاربرد، باید از مدلی استفاده کرد که مشخصات فنی آن به نیاز صنعت آن نزدیک باشد..