معرفی کلی گیربکس حلزونی

گیربکس حلزونی که با نام‌هایی مانند گیربکس ۹۰ درجه، گیربکس کاهنده حلزونی و گیربکس درایو حلزونی شناخته می‌شود، یکی از پرکاربردترین انواع گیربکس‌های صنعتی است. این گیربکس از یک ماردون (حلزون) و یک چرخ‌دنده حلزونی تشکیل شده که معمولاً چرخ‌دنده از جنس برنز و ماردون از فولاد یا فولاد ضدزنگ ساخته می‌شود.
به دلیل طراحی خاص، گیربکس‌های حلزونی در مقایسه با سایر گیربکس‌های کاهنده، ابعاد کوچک‌تری دارند و در عین حال امکان کاهش سرعت بالا و افزایش گشتاور را فراهم می‌کنند.

انواع گیربکس حلزونی

گیربکس‌های حلزونی در مدل‌های متنوعی تولید می‌شوند و بسته به شرایط نصب و نوع کاربرد، گزینه‌های مختلفی را در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند. مهم‌ترین انواع آن عبارت‌اند از:

گیربکس حلزونی MVF

گیربکس‌های سری MVF به دلیل داشتن هالو شفت و فلنج اتصال، به‌راحتی و بدون نیاز به کوپلینگ اضافی به الکتروموتور متصل می‌شوند. این سری به دلیل سهولت نصب و بهره‌برداری، در ماشین‌آلات کشاورزی، تنورهای نانوایی، بالابرها و تجهیزات صنعتی سبک و نیمه‌سنگین کاربرد گسترده‌ای دارد.

گیربکس حلزونی VF

سری VF به‌گونه‌ای طراحی شده که برای نصب در فضاهای محدود بسیار مناسب است. این گیربکس‌ها معمولاً در نوار نقاله‌ها، بالابرها و سیستم‌های انتقال مواد مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گیربکس حلزونی FC

این نوع گیربکس برای کاربردهایی طراحی شده که نیاز به اتصال خاص و انعطاف‌پذیری در نصب دارند و در صنایع مختلف قابل استفاده است.

کاربرد گیربکس حلزونی

گیربکس‌های حلزونی امکان کاهش سرعت مؤثر را در قالب یک طراحی کامپکت و جمع‌وجور فراهم می‌کنند. با وجود ابعاد کوچک، این گیربکس‌ها توان عملیاتی مناسبی در شرایط کاری مختلف ارائه می‌دهند و گزینه‌ای ایده‌آل برای فضاهای محدود هستند.

از جمله کاربردهای متداول گیربکس حلزونی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسانسورها
• نوار نقاله‌ها
• دروازه‌ها و کرکره‌های اتوماتیک

بار دنده‌ها، شافت‌ها و بلبرینگ‌ها توسط بدنه گیربکس پشتیبانی می‌شوند؛ بنابراین استحکام بدنه نقش مهمی در کیفیت انتقال قدرت دارد. به دلیل دوام بالا، نسبت انتقال مناسب، اندازه کوچک، خاصیت قفل‌شوندگی (Self-locking) و ساختار ساده، گیربکس حلزونی در صنایع متنوعی مانند اتوماسیون صنعتی، میزهای دوار، دستگاه‌های تغذیه خودکار، ماشین‌آلات انباشت و تجهیزات کشاورزی استفاده می‌شود.

مزایای گیربکس حلزونی

مهم‌ترین مزیت گیربکس حلزونی، ایجاد خروجی ۹۰ درجه نسبت به ورودی است که امکان کاهش سرعت و افزایش گشتاور را فراهم می‌کند. این گیربکس‌ها معمولاً راست‌گرد هستند و در صورت نیاز به تغییر جهت، از مدل‌های چپ‌گرد استفاده می‌شود.

سایر مزایا عبارت‌اند از:

• نسبت‌های کاهش دور بالا
• افزایش قابل توجه گشتاور خروجی
• عملکرد نرم و کم‌صدا

مشخصات فنی گیربکس حلزونی

نام‌گذاری گیربکس حلزونی به دلیل شباهت ظاهری ماردون به حلزون انجام شده است؛ هرچند مدل‌هایی با طراحی مکعبی نیز در بازار موجود است. این گیربکس از ماردون فولادی و چرخ‌دنده حلزونی برنزی یا آلومینیومی تشکیل شده که مقاومت بالایی در شرایط کاری سخت دارند.
بدنه گیربکس معمولاً از چدن یا آلومینیوم ساخته می‌شود و در برابر لرزش و تنش‌های مکانیکی مقاومت مناسبی دارد. همچنین امکان اتصال مستقیم شافت گیربکس به الکتروموتور وجود دارد که باعث کاهش تلفات انتقال می‌شود.